Wprowadzenie

Kwiecień to czas, w którym wiele firm transportowych przypomina o jednym z najpoważniejszych zagrożeń na drogach – rozproszonej jeździe. To zjawisko, które polega na utracie koncentracji przez kierowcę w wyniku korzystania z telefonu, jedzenia, obsługi urządzeń pokładowych lub po prostu zmęczenia i stresu.

W Unii Europejskiej szacuje się, że rozproszenie uwagi odpowiada nawet za co czwarte zdarzenie drogowe. Dla przewoźników oznacza to nie tylko ryzyko wypadków, ale też wyższe koszty ubezpieczeń, straty operacyjne i utratę reputacji. Dlatego warto wprowadzać w firmie polityki i narzędzia, które minimalizują to ryzyko.

Czym jest jazda rozproszona?

Rozproszenie uwagi kierowcy można podzielić na trzy kategorie:

• Wizualne – oderwanie wzroku od drogi (np. patrzenie w telefon, ekran nawigacji, billboardy).
• Manualne – odrywanie rąk od kierownicy (np. sięganie po przedmioty, picie, jedzenie, obsługa urządzeń).
• Poznawcze – skupienie myśli na czymś innym niż prowadzenie (np. rozmowa telefoniczna, stres, planowanie trasy).

Nawet krótka utrata uwagi – 2–3 sekundy – przy prędkości 90 km/h oznacza przejechanie długości boiska piłkarskiego bez kontroli nad pojazdem.

Dlaczego temat jest tak ważny dla przewoźników w UE

1. Długie trasy międzynarodowe sprzyjają zmęczeniu i znużeniu, co zwiększa skłonność do sięgania po telefon czy inne źródła rozproszenia.
2. Rosnące kontrole drogowe w krajach UE – mandaty za używanie telefonu podczas jazdy sięgają nawet kilkuset euro.
3. Wymogi bezpieczeństwa korporacyjnego – coraz więcej firm logistycznych ocenia podwykonawców pod kątem wskaźników bezpieczeństwa i liczby incydentów.
4. Reputacja i kontrakty – przewoźnicy z wysokim poziomem bezpieczeństwa są częściej wybierani przez platformy i partnerów biznesowych.

Jak zapobiegać rozproszonej jeździe – praktyczne działania dla firm transportowych

1. Wprowadź politykę „Zero rozproszeń”

• W firmie jasno określ, że kierowca nie może obsługiwać telefonu w czasie jazdy (z wyjątkiem trybu głośnomówiącego).
• Zachęcaj do korzystania z trybu „Nie przeszkadzać podczas jazdy” w telefonach.
• Wymagaj ustawienia nawigacji i playlist przed ruszeniem w trasę.

2. Organizuj regularne szkolenia i kampanie

• Przypominaj kierowcom o skutkach jazdy rozproszonej – zarówno prawnych, jak i psychologicznych.
• Wprowadź cykliczne szkolenia z bezpieczeństwa i analizy przypadków wypadków spowodowanych nieuwagą.
• Organizuj firmowe kampanie w duchu „Kwiecień – miesiąc pełnej uwagi”.

3. Wykorzystaj technologie wspierające koncentrację

• Wdrażaj systemy asystujące kierowcy (ADAS): ostrzeganie przed kolizją, asystent pasa ruchu, czujniki zmęczenia.
• Stosuj telematykę – analizuj styl jazdy, gwałtowne manewry, prędkość i przerwy.
• Ogranicz dostęp do aplikacji na urządzeniach pokładowych w czasie jazdy.

4. Zapewnij kierowcom odpowiednie warunki pracy

• Planuj trasy tak, by unikać nadmiernego zmęczenia – kierowca zmęczony to kierowca bardziej podatny na rozproszenie.
• Zapewnij przerwy co 2–3 godziny jazdy.
• Stosuj rotację kierowców przy długich trasach.

5. Reaguj i analizuj dane

• Zbieraj raporty o incydentach, opóźnieniach czy błędach kierowców związanych z brakiem koncentracji.
• Analizuj statystyki i wdrażaj usprawnienia w polityce bezpieczeństwa.
• Nagradzaj kierowców, którzy utrzymują wzorową historię bezpieczeństwa.

Korzyści z budowania kultury „pełnej uwagi” w transporcie

• Mniej wypadków i incydentów – niższe koszty napraw i ubezpieczeń.
• Lepsza reputacja firmy – większe zaufanie klientów i kontrahentów.
• Wyższy Performance Score w systemach logistycznych takich jak Amazon Relay.
• Bezpieczniejsza flota – dłuższa żywotność pojazdów, mniejsze zużycie paliwa.
• Większe zaangażowanie kierowców – świadomość, że bezpieczeństwo to wspólna odpowiedzialność.

Podsumowanie

Miesiąc Świadomości Rozproszonej Jazdy to dobra okazja, by przypomnieć o tym, że bezpieczeństwo zaczyna się od koncentracji.
Wdrożenie polityki „zero rozproszeń”, wykorzystanie nowoczesnych technologii oraz edukacja kierowców mogą znacząco obniżyć ryzyko wypadków i poprawić efektywność całej floty.

W transporcie zawodowym każda sekunda nieuwagi może kosztować tysiące euro — ale każda sekunda pełnej uwagi może uratować życie.